Diecezja Cieszyńska Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i Parafia Ewangelicko-Augsburska w Cieszynie serdecznie zapraszają na uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej wybitnym słowackim działaczom narodowym – Ľudovítowi Štúrowi, ks. Michalowi Miloslavowi Hodžy, ks. Jozefowi Miloslavowi Hurbanowi i Jánowi Kalinčiakowi – których relacje ze Śląskiem Cieszyńskim i polskimi działaczami narodowymi w okresie Wiosny Ludów były bardzo żywe i bliskie.
Odsłonięcie tablicy odbędzie się 10.11.2019 r. na budynku Parafii ewangelickiej w Cieszynie (pl. Kościelny 6) o godz. 11.00, poprzedzone będzie uroczystym nabożeństwem o godz. 9.00 w Kościele Jezusowym z udziałem zagranicznych gości ze Słowacji i Czech oraz chóru Una Corda z Dolnego Kubina na Słowacji. O godzinie 12.30 rozpocznie się panel dyskusyjny pt. Wolność dla narodów, wolność dla człowieka, w którym udział wezmą: bp mgr Slavomír Sabol (Dystrykt Wschodniego Ewangelickiego Kościoła Augsburskiego Wyznania na Słowacji), bp dr Adrian Korczago (Diecezja Cieszyńska Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP), dr hab. Krzysztof Nowak (Uniwersytet Śląski w Katowicach), dr Józef Szymeczek (Uniwersytet Ostrawski), Zbigniew Machej (poeta, tłumacz literatury czeskiej i słowackiej, były dyrektor Instytutu Polskiego w Bratysławie). Moderator: dr hab. Wacław Gojniczek (Uniwersytet Śląski w Katowicach)
Patronat honorowy: bp mgr Slavomír Sabol (Dystrykt Wschodniego Ewangelickiego Kościoła Augsburskiego Wyznania na Słowacji), bp dr Adrian Korczago (Diecezja Cieszyńska Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP), bp Tomáš Tyrlík (Śląski Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania w Republice Czeskiej), Dušan Krištofík (Ambasador Republiki Słowackiej w RP), Magdaléna Vášáryová (była Ambasador Republiki Słowackiej w RP), Gabriela Staszkiewicz (Burmistrz Miasta Cieszyna).
Partnerzy uroczystości: Ewangelicki Kościół Augsburskiego Wyznania na Słowacji oraz Miasto Cieszyn.
Szczególnym wzorem dla polskich działaczy narodowych połowy XIX wieku był Ľudovít Štúr. Należy do najważniejszych działaczy narodowych Słowacji. Był nauczycielem w ewangelickim liceum w Preszburgu (Bratysławie), który rozbudzał słowiańskiego ducha narodowego wśród swoich uczniów, do których należeli m.in. Paweł Stalmach i Andrzej Kotula – pierwsi szermierze ruchu narodowego na Śląsku Cieszyńskim. Paweł Stalmach, tak jak jego nauczyciel i przyjaciel Štúr, rozpoczął działalność narodową m. in. wydając pierwsze polskie czasopismo „Tygodnik Cieszyński” (1848) – później „Gwiazdka Cieszyńska” – w Cieszynie. Pod wpływem Štúr był również Andrzej Kotula – współpracownik „Tygodnika Cieszyńskiego” i współzałożyciel Czytelni Ludowej w Cieszynie.
Ľudovít Štúr w latach 40. XIX wieku zajął się kodyfikacją języka słowackiego i wraz z grupą przyjaciół m.in. ks. Michalem M. Hodžą, ks. Jozefem M. Hurbanem doprowadzili do ukształtowania i skodyfikowania języka słowackiego. W okresie Wiosny Ludów dążyli do równouprawnienia narodów słowiańskich na Węgrzech. Powołali do życia Słowacką Radę Narodową (Slovenská národná rada), która była pierwszym w historii politycznym organem słowackim. W okresie Wiosny Ludów Śląsk Cieszyński były ośrodkiem azylu i koncentracji dla walczących z Węgrami słowackich powstańców. W maju 1848 roku Słowacy odpoczywali w Jabłonkowie, a na przełomie listopada i grudnia 1848 roku 200-osobowy oddział pod wodzą Štúra i ks. Hurbana przebywał w Cieszynie i okolicach. Po raz drugi Štúr przebywał w Cieszynie 15 marca 1849 roku, w drodze z delegacją słowacką na dwór cesarski w Wiedniu. Za każdym razem spotykał się z cieszyńskimi działaczami narodowymi Ludwikiem Kluckim i Pawłem Stalmachem.
Michal Hodža w związku ze swoją działalnością narodową przeciwstawiającą się madziaryzacji ludu słowackiego był przez władze węgierskie prześladowany co doprowadziło w 1867 roku do jego emigracji. Jego nowym domem emigranta stał się Cieszyn tu bywał na zebraniach cieszyńskich działaczami narodowymi, m.in. z ks. Leopoldem Otto.
Ján Kalinčiak uznawany jest za jednego z najwybitniejszych słowackich pisarzy romantycznych i krytyków literackich XIX wieku. Jeden z grupy tzw. štúrovców budzicieli słowackich. W latach 1858-1869 pełnił stanowisko dyrektora ewangelickiego gimnazjum w Cieszynie. Wspierał słowiańską młodzież w cieszyńskim gimnazjum, dzięki jego zaangażowaniu wzrosła znacząco liczba polskich książek w bibliotece szkolnej. Wspierał założenie Czytelni Ludowej w Cieszynie, pisał artykuły do „Gwiazdki Cieszyńskiej”, na łamach której ukazywały się również jego powieści. Uczestniczył w spotkaniach cieszyńskich działaczy narodowych. Należał do prezbiterstwa (rady parafialnej) cieszyńskiej parafii ewangelickiej, z jej ramienia zaangażowany był w budowę ewangelickiego alumneum (internatu) dla uczniów a później nowego gmachu gimnazjum ewangelickiego – później państwowego. Nieprzychylne niemieckie środowisko cieszyńskie doprowadziło do przeniesienia Kalinčiaka na przedwczesną emeryturę.
Ľudovít Štúr (1815-1856) – słowacki pisarz, publicysta, działacz narodowy, językoznawca, filozof i pedagog.
Michalem Hodžą (1811-1870) – duchowny ewangelicki, poeta, językoznawca.
Jozefem Hurbanem (1817-1888) – duchowny ewangelicki, pisarz, redaktor, organizator życia kulturalnego.
Ján Kalinčiak (1822-1871) – pisarz, poeta, krytyk literacki i pedagog.
Serdecznie zapraszamy.
