Wielki Piątek to pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa, dzień refleksji i zadumy pod krzyżem Zbawiciela.
W Wielki Piątek luteranie, podobnie jak wszyscy chrześcijanie wspominają cierpienie i śmierć Jezusa Chrystusa, jego poświęcenie się dla ludzi. Bóg stał się człowiekiem, tak bardzo, że nawet doświadczył odrzucenia, cierpienia i umierania. Doszło do szczególnego spotkania Boga z człowiekiem.
Równocześnie Wielki Piątek zapowiada zmartwychwstanie i przypomina, że cierpienie oraz śmierć zostały przez Chrystusa przezwyciężone. Dzięki Bożej miłości i okazanej łasce możemy ponownie zobaczyć, że Bóg jest z nami, Bóg cierpi, Bóg w Chrystusie idzie dla człowieka na śmierć i dokonuje zbawienia. Bez ofiary Jezusa Chrystusa chrześcijaństwo traci sens, podobnie jak zmartwychwstanie.
Wielki Piątek to najważniejsze luterańskie święto, które koncentruje myśli wierzących na krzyżu Chrystusa. Ks. dr Marcin Luter w swojej teologii krzyża powiązał zwiastowanie krzyża z całą teologią chrześcijańską i domagał się interpretacji tradycji teologicznej w świetle śmierci Chrystusa. Nie oznacza to pominięcia wcielenia Syna Bożego i narodzin Jezus czy też pomniejszenia znaczenia zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, lecz wskazuje na optykę w jakiej powinny być on postrzegane.
„Przed Reformacją śmierć krzyżową Chrystusa rozumiano jako ofiarę złożoną Bogu. Luter uczył, że śmierć Jezusa jest nie tylko ofiarą złożoną Bogu, lecz także darem Bożym dla człowieka. Bóg świat sam z sobą pojednał (2 Kor 5, 19). Wyznaczył Chrystusa na ofiarę przebłagania. Inicjatywa zbawienia człowieka była i jest w ręku Boga. Bóg z miłości ofiarował człowiekowi krzyż Golgoty. W krzyżu, pojmowanym jako dar Boży dla człowieka, ofiarowane zostały ludzkości wszystkie zbawienne dary, a mianowicie: pojednanie, wyzwolenie, usprawiedliwienie itp.” (ks. prof. Manfred Uglorz)
Więcej o teologii krzyża tutaj
Atmosfera Wielkiego Piątku jest w Kościele ewangelicko-ausgburskim niepowtarzalna. To dzień wyciszenia i zatrzymania się, który pozwala przygotować się do Zmartwychwstania Pańskiego. Jest to związane z ewangelicką duchowością, która koncentruje się na wewnętrznym doświadczaniu i przeżywaniu Chrystusa w Słowie Bożym i sakramencie.
W kościołach w całym kraju dominuje czerń, krzyż przesłonięty jest kirem na znak żałoby, a dzwony kościelne milczą (zabrzmią dopiero w niedzielę wielkanocną). W wielu parafiach odprawiane są dwa nabożeństwa. Liturgia nabożeństwa przystosowana jest do znaczenia święta: czytane są fragmenty Męki Pańskiej, śpiewane pieśni pasyjne oraz recytowane naprzemiennie słowa „Ludu mój Ludu, cóżem Ci uczynił”.
W tym dniu całe rodziny przystępują do Komunii Świętej (Eucharystii). Właśnie w Wielki Piątek Sakrament Ołtarza nabiera wyjątkowej treści przypominając o doskonałej i niepowtarzalnej ofierze złożonej przez Chrystusa na Golgocie, a także o realnej obecności Ukrzyżowanego wśród ludzi.
W parafiach ewangelickich nie ma tradycji budowania grobu Chrystusa czy też święcenia pokarmów, lecz Wielka Sobota podtrzymuje zadumę i wyciszenie Wielkiego Piątku, podkreślając spoczynek Jezusa w grobie.
Dla polskich ewangelików Wielki Piątek jest dniem ustawowo wolnym od pracy. W wielu domach przestrzega się postu (choć nie jest on nakazany), rezygnuje się z oglądania telewizji, słuchania radia i korzystania z internetu.
„Bóg jest Bogiem dźwigającym. Syn Boży nosi ludzkie ciało i dlatego niósł krzyż, niósł wszystkie nasze grzechy i przez niesienie dokonał pojednania”. (ks. Dietrich Bonhoeffer)
